Zrozumienie Metody Billingsa

Wprowadzenie

Ryc.1 przedstawia budowę układu rozrodczego kobiety.

W ciągu dni przed-owulacyjnych śluz szyjkowy spływa z pochwy, gdy kobieta znajduje się w pozycji stojącej względnie chodzi. O pojawieniu się wydzieliny śluzowej na sromie świadczy:

1. Zmiana doznawanych wrażeń ze sromu przez cały dzień.

2. Od czasu do czasu podejmowane bezpośrednie sprawdzenie obecności śluzu za pomocą wzroku.

Pod koniec każdego dnia należy zapisywać notatki tych obserwacji. Zapis będzie świadczył o występujących Modelach objawów dni niepłodności i płodności.

Cechą Modelu dni płodności jest zmienność występujących wtedy objawów. Natomiast cechą Modelu dni niepłodności są nie zmieniające się wtedy objawy. Tak jedna, jak druga ewentualność jest wyrazem wydarzeń w układzie hormonalnym, który warunkuje przeżywanie plemników i poczęcie. Tym samym służy ona informacją, na której można polegać tak w przypadku zamierzanego poczęcia, jak i zamierzanego jego odłożenia.

Ryc.1 przedstawia budowę układu rozrodczego kobiety.

Prowadzenie zapisu

Istotne znaczenie dla kierowania się Metodą Billingsa ma codziennie notowanie obserwacji zjawisk zachodzących na sromie. Zapisu należy dokonywać wieczorem, notując zauważone przez dzień charakterystyczne cechy, które najbardziej przemawiają za płodnością. Należy nie podejmować żadnego badania wewnętrznego, gdyż wprowadza to zamieszanie. Pierwszy zapis, do którego należy przystąpić od zaraz, trwa zwykle od 2-4 tygodni. W tym czasie należy nie podejmować żadnych kontaktów płciowych, żeby obserwacje nie były zamazane wydzielinami spowodowanymi współżyciem czy też jakimkolwiek kontaktem płciowym. Użyj opisów słów kluczowych..

Sekwencja obserwacji są wyświetlane jako wykres słupkowy Prowadzenie zapisów.

Miesiączka jest pokazany na rysunku 2.

(Obfite krwawienie przesłania obecność śluzu, jeśliby jajeczkowanie miało odbyć się wcześnie.)

Wskazanie 1: Należy zaniechać współżycia w dniach z występującym obfitym krwawieniem miesiączkowym.

Ryc. 2. Miesiączka.

dzień

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

Szczyt

być_może_płodny

poczeka

niepłodny

Odczucie

mokro

mokro

mokro

lepko

sucho

Wygląd

Podstawowy Model Niepłodności

Po ustaniu miesiączki szyjka jest zatkana grubym, gęstym czopem śluzu. Uniemożliwia on wejście plemników do szyjki.

Nic nie wypływa z szyjki macicy i na sromie utrzymuje się odczucie „sucho”(Ryc. 3).

Ryc.3. Podstawowy Model Niepłodności dni „suchych”. Dla plemników nie ma możliwości przedostania się do szyjki wskutek zatykającego ją gęstego zbitego czopu śluzu.

dzień

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

Szczyt

być_może_płodny

poczeka

niepłodny

Odczucie

mokro

mokro

mokro

lepko

sucho

sucho

sucho

sucho

sucho

sucho

Wygląd

1. Nie zmieniające się odczucie „sucho” (Ryc.3), względnie jako

2. Odczucie „sucho” na sromie z nieznaczną ilością zauważanego śluzu, który z dnia na dzień pozostaje taki sam. Ryc.4 przedstawia Podstawowy Model Niepłodności występujący jako stała wydzielina śluzowa. Trzeba podejmować obserwacje przez trzy cykle (4a, 4b, 4c), żeby uchwycić poprawnie chwilę dokonującej się zmiany czy to w (i) odczuciu, czy też w (ii) wyglądzie występującej wydzieliny, albo też łącznie tak w jej wyglądzie, jak odczuciu.

Na tym etapie rozwoju cyklu pozostają jajniki w stanie spoczynku.

Wskazanie 2: Współżycie można podejmować w co drugi wieczór, jeśli kobieta rozpozna odnośne dni jako dni niepłodności (Podstawowy Model Niepłodności).

Pojawiająca się po współżyciu wydzielina płynu nasiennego z pochwy może się utrzymywać przez 24 godzin. Kobieta odczuje ją jako „mokro” na sromie.

Ryc. 4 (a) - (c) Podstawowy Model Niepłodności wydzieliny stałej. Wydzielina ta pozostaje z dnia na dzień, z cyklu na cykl, niezmiennie taka sama. [Wydzielinę tę należy notować początkowo (4a, 4b). Po czym, gdy kobieta przekona się, że wydzielina pozostaje niezmiennie taka sama (4c) ]. Plemniki nie mają możliwości przedostawania się do pochwy ze względu na tkwiący w niej czop śluzu.

dzień

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

4(a)

Szczyt

być_może_płodny

poczeka

niepłodny

Odczucie

mokro

mokro

mokro

lepko

sucho

sucho

sucho

Wygląd

slight mucus

slight mucus

slight mucus

4(b)

Szczyt

być_może_płodny

poczeka

niepłodny

Odczucie

mokro

mokro

mokro

lepko

sucho

sucho

sucho

sucho

sucho

sucho

Wygląd

slight mucus

slight mucus

slight mucus

slight mucus

slight mucus

4(c)

Szczyt

być_może_płodny

poczeka

niepłodny

Odczucie

mokro

mokro

mokro

lepko

sucho

sucho

sucho

sucho

Wygląd

slight mucus

slight mucus

slight mucus

slight mucus

Zmiana

Na Ryc.5 widać, że jajniki weszły już w stadium aktywności i wytwarzają estrogeny, które z kolei pobudzają aktywność wydzielniczą szyjki macicy. Zaczyna się wydzielanie śluzu, który powoduje upłynnienie czopu, tak iż plemniki mogą odtąd wnikać do szyjki. Kobieta zauważa, że obecnie zmieniło się odczucie na sromie: z dotychczasowego „sucho” - w: „już nie sucho”. Wygląd tego śluzu może być: gęsty i mętny-nieprzejrzysty. Taki śluz: mętny, lepki - nie jest wyrazem niepłodności. Sam fakt, że pojawił się na sromie, oznacza, iż pochodzi z szyjki, otwierając ją tym samym dla plemników.

Wskazanie 3: Należy nie podejmować współżycia w dniu, w którym wystąpi jakaś wydzielina lub krwawienie, które by przerywało występujący Podstawowy Model Niepłodności. Potem zaś należy dodać 3 dni nawrotu Podstawowego Modelu Niepłodności, tzn. zjednoczenie można podjąć ponownie wieczorem czwartego dnia. Nadal należy się trzymać Wskazania 2.

Ryc.5. Chwila zmiany w odczuciu ze sromu: z „sucho” w: „już nie sucho”. Zmiana ta wiąże się ze wzrostem estrogenów wytwarzanych przez jajniki. Plemniki mogą odtąd przedostawać się do szyjki macicy.

dzień

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

Szczyt

być_może_płodny

poczeka

niepłodny

Odczucie

mokro

mokro

mokro

lepko

sucho

sucho

sucho

sucho

sucho

sucho

lepko

Wygląd

mętny

Podobnie dzieje się w przypadku zachodzącego Podstawowego Modelu Niepłodności wydzieliny stałej (Ryc.6), gdy jajniki weszły w stadium aktywności wydzielniczej. Zmianą staje się chwila, gdy doznawane na sromie odczucie ulega zmianie. Oznacza to, że plemniki mogą odtąd przechodzić do szyjki macicy.

Ryc.6. Chwila zmiany w odczuciu ze sromu: z jednego z Podstawowych Modeli Niepłodności - w wydzielinę śluzowa, która wywiera odczucie „mokro”, a z wyglądu jest: „mętny-nieprzejrzysty” . Omawiana zmiana wiąże się ze wzrostem stężenia estrogenów, wytwarzanych w jajnikach. Plemniki mogą odtąd przechodzić do szyjki macicy.

dzień

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

Szczyt

być_może_płodny

poczeka

niepłodny

Odczucie

mokro

mokro

mokro

lepko

sucho

sucho

sucho

sucho

wilgotny

Wygląd

slight mucus

slight mucus

slight mucus

slight mucus

mętny

Kolejność zmian

Rycina 7 pokazuje zmiany zachodzące w objawach dni płodności (cechą Podstawowego Modelu Niepłodności jest jego nie zmieniająca się jakość). Jajnik wytwarza estrogeny we wzrastających stężeniach. Wydzielina śluzowa zmienia się z początkowego „lepko” w coraz bardziej doznawane odczucie „wilgotno-mokro, ślisko”. Kobieta może zauważyć przejrzyste nitki śluzu. Zdarza się, że największa ilość śluzu ulegnie zmniejszeniu , ale nadal utrzymuje się przez jeden lub dwa dni odczucie „ślisko”. Ostatni dzień z odczuciem „ślisko” jest dniem, w którym istnieje najwyższa możliwość poczęcia w rozwoju cyklu. Dzień ten określa się mianem Szczytu, ponieważ jest to dzień szczytu płodności. Kobieta odczuwa też w tym dniu wzmożoną wrażliwość oraz obrzmienie sromu.

Ryc.7. Szczyt, ostatni dzień odczucia „ślisko”, notuje się krzyżykiem (x) wpisanym. Wytwarzanie progesteronu. Zob. Ryc.8: „Dzień pierwszy po Szczycie”.

dzień

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

Szczyt

X

być_może_płodny

1

poczeka

niepłodny

Odczucie

mokro

mokro

mokro

lepko

sucho

sucho

sucho

sucho

sucho

sucho

lepko

mokro

ślisko

ślisko

ślisko

ślisko

lepko

Wygląd

mętny

przejrzysty nitki

Dzień ten zaznacza się za pomocą krzyżyka (x) na zapisie. Dzieje się to w momencie znajdującym się bardzo blisko czasu jajeczkowania. Jajnik wytwarza progesteron już wtedy, gdy pęcherzyk jajnika przygotowuje się do uwolnienia komórki jajowej do jajowodu. Progesteron pobudza dolną część szyjki macicy do wytwarzania gęstego, lepkiego śluzu, który w przeciągu 3 dni zatka stopniowo kanał szyjki macicy. Mimo to, w przeciągu tych 3 dni pozostają jeszcze nieliczne kanały, przez które plemniki mogą wędrować dalej. Plemniki te docierają bardzo prędko do drugiego krańca jajowodu, gdzie na nie czeka jajeczko gotowe do zapłodnienia.

Widzimy obecną w tej chwili komórkę jajową w jajowodzie (Ryc.8). Szyjkę macicy zaczyna zatykać gęsty śluz, wytwarzany pod wpływem progesteronu wydzielanego przez pęcherzyk jajnika (ciałko żółte). Progesteron wywiera wpływ na wydzielinę śluzową, tak iż kobieta zauważa dokonującą się zmianę w odczuciu ze sromu. Obecnie doznaje odczucia „sucho” lub „lepko”.

Ryc.8. Pierwszy dzień po Szczycie. Owulacja już się odbyła (lub odbędzie się niebawem). Odczucia ze sromu notuje się obecnie znaczkami z cyfrą. Dzień Szczytu zostaje zatem potwierdzony retrospektywnie.

dzień

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

Szczyt

X

być_może_płodny

1

poczeka

niepłodny

Odczucie

mokro

mokro

mokro

lepko

sucho

sucho

sucho

sucho

sucho

sucho

lepko

mokro

ślisko

ślisko

ślisko

ślisko

sucho

Wygląd

mętny

przejrzysty nitki

Faza Lutealna

Ryc.9 przedstawia lutealną fazę cyklu. Począwszy od 4 dnia po Szczycie (tj. po ostatnim dniu odczuwanego „ślisko” na sromie) szyjka macicy jest zaczopowana gęstym czopem ze śluzu, który plemnikom uniemożliwia przejście do jamy macicy. Ciałko żółte w jajniku wytwarza zarówno estrogeny, jak i progesteron. Jeśli począwszy od pierwszej zmiany w Podstawowym Modelu Niepłodności aż do początku 4 dnia po Szczycie nie było żadnego kontaktu pomiędzy narządami płciowymi, komórka jajowa nie została zapłodnione i ulega rozpadowi w jajowodzie.

Wskazanie 4 (Reguła dnia Szczytu): Od początku czwartego dnia po Szczycie objawu aż do końca cyklu można podejmować współżycie każdego dnia i o jakiejkolwiek porze

Ryc.9. W przeciągu dni aż do 4 dnia po Szczycie komórka jajowa ulega rozpadowi. Plemniki nie mają odtąd możliwości przedostania się do szyjki macicy. . Komórka jajowa obumarła, w tym czasie u kobiety utrzymuje się niepłodność.

dzień

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

Szczyt

X

być_może_płodny

1

2

3

poczeka

niepłodny

Odczucie

mokro

mokro

mokro

lepko

sucho

sucho

sucho

sucho

sucho

sucho

lepko

mokro

ślisko

ślisko

ślisko

ślisko

sucho

lepko

lepko

lepko

sucho

sucho

sucho

sucho

sucho

wilgotny

sucho

sucho

sucho

sucho

Wygląd

mętny

przejrzysty nitki

mętny

mętny

mętny

mętny

Miesiączka (Ryc.10) potwierdza zakończenie cyklu. Dzieje się to zwykle w 11-16 dni po owulacji. Wystąpienie miesiączki rozpoczyna zarazem następny cykl. Czop opuszcza szyjkę macicy. Dzięki temu krew z macicy może przepływać i dostawać się na zewnątrz. Jajniki wróciły obecnie do stanu spoczynku.

Ryc.10. Krwawienie miesiączkowe, wystąpujące zwykle w 11-16 dni po jajeczkowaniu .